Zwichnięcie, skręcenie czy złamanie? Jak rozpoznać uraz stawu?
Skręcenie stawu to najczęstszy uraz podczas uprawiania sportu
Skręcenie stawu to uszkodzenie torebki stawowej i więzadeł bez przemieszczenia kości. Dochodzi do niego najczęściej podczas biegania, skakania, uprawiania sportów zespołowych czy po prostu przy niefortunnym postawieniu stopy. Objawy skręcenia obejmują umiarkowany ból, obrzęk, zasinienie oraz niewielkie ograniczenie ruchomości.
Czasem pojawia się uczucie niestabilności w stawie. Skręcenie można zazwyczaj leczyć zachowawczo – stosując zimne okłady, unieruchomienie, odpoczynek i stopniową rehabilitację. Warto jednak skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć poważniejsze uszkodzenia więzadeł i ocenić, czy konieczne jest wykonanie RTG lub USG stawu.
Zwichnięcie to bolesne przemieszczenie kości w stawie
Zwichnięcie to poważniejszy uraz, polegający na przemieszczeniu kości względem siebie w obrębie stawu. Najczęściej dotyczy barku, stawu łokciowego, biodrowego lub kolanowego. Objawy są bardziej intensywne niż przy skręceniu – występuje silny ból, nienaturalne ustawienie kończyny, znaczne ograniczenie lub całkowity brak ruchu w stawie oraz szybki i duży obrzęk.
Zwichnięcie wymaga natychmiastowej interwencji medycznej – nie wolno samodzielnie nastawiać stawu. W szpitalu wykonywane jest badanie obrazowe (RTG), a następnie repozycja stawu, często w znieczuleniu. Po nastawieniu konieczne jest unieruchomienie oraz rehabilitacja, która przywraca pełną sprawność i zapobiega nawrotom.
Złamanie nie zawsze objawia się wystającą kością
Złamanie to przerwanie ciągłości kości, które może być otwarte (z widoczną raną i kością przebijającą skórę) lub zamknięte (bez przerwania powłok skórnych). Wbrew pozorom, nie każde złamanie jest od razu oczywiste. Objawy mogą przypominać skręcenie lub zwichnięcie: ostry ból, obrzęk, zasinienie, ograniczenie ruchu, a czasem także zniekształcenie kończyny.
Charakterystyczny jest też ból nasilający się przy ucisku lub próbie poruszenia. W każdym przypadku podejrzenia złamania konieczna jest diagnostyka obrazowa – najczęściej RTG, czasem tomografia komputerowa. Leczenie zależy od rodzaju i lokalizacji złamania – może obejmować unieruchomienie gipsowe, ortezę, a niekiedy interwencję chirurgiczną. Szybka reakcja i prawidłowe leczenie są kluczowe, by uniknąć trwałych powikłań.